VIDEO TRANSCRIPTION
Pracownia Literacka
Mitologia J.Parandowski (tom I Grecja) - streszczenie i opracowanie w pigułce
Description generated by Skrybot
Mitologia grecka opowiada historie o bogach, boginiach, herosach i innych postaciach, które przeplatają się w mitach o miłości, zemście, wojnie i losie. Bogowie, tak jak Zeus, Hades i Posejdon, mieli swoje atrybuty i role, podobnie jak boginie, jak Demeter, Artemida i Hera. Postacie takie jak Orfeusz, Dedal, Ikar, Medea czy Parys wpisują się w bogaty świat mitologii greckiej, pełen symboli i naukowych interpretacji.
Transcription generated by Skrybot
Cześć, witam Cię bardzo serdecznie w kolejnym materiale na kanale Pracowni Literackiej. Dziś chciałabym Cię wesprzeć, jeśli chodzi o mitologię. Przygotowałam więc dla Ciebie streszczenie najważniejszych historii zawartych w mitologii Jana Parandowskiego. No i informuję przy okazji, że nie tylko mogę Ci pomóc w tym, ale też w znajomości innych lektur obowiązkowych, m. in. jeśli chodzi o tę maturę 2023 w Nowej. formule. Wpadnij koniecznie na notatki do matury. pl i na kursy do matury. pl, bo tam jestem i prowadzę za rękę krok po kroku do egzaminu. To co? Nie przedłużam zatem i zaczynamy działać z mitologią. Na początku informacje ogólne. Zacznijmy od definicji samego mitu. Jest to opowieść o bogach i herosach. która pierwotnie przekazywana była w formie ustnej. Mitologia zaś będzie zbiorem mitów, takim, który organizuje wierzenia danej społeczności.
No i te mity będą miały różne funkcje, bo wyjaśniają między innymi, albo wyjaśniały świat, czyli zjawiska przyrodnicze, społeczne, to była funkcja poznawcza. Miały też funkcję światopoglądową, czyli tworzącą podstawy wierzeń religijnych, kształtującą pogląd na świat, spajającą społeczność. Funkcję sakralną, czyli rytuały, obrzędy, ceremonie, czy kulturotwórczą, bo przecież inspirowały artystów do tworzenia własnych dzieł i opowieści, a zatem tworzyły kulturę. Mamy też różne mity ze względu na rodzaj. Mogą być kosmogoniczne, czyli dotyczą powstania świata. teogoniczne, mówią zaś nam o narodzinach bogów, genealogiczne, dotyczą poszczególnych rodów, antropogeniczne, powstania człowieka, a heroiczne, słynnych czynów związanych z herosami, czyli dzieje i czyny herosów. No i teraz lecimy najważniejsze mity. Ja będę streszczać, ty usiądź wygodnie, bo to są takie historie powiedziałabym nawet ciekawe, a przede wszystkim przydatne maturalnie. Dzięki nim będziesz dużo spokojniejszy, spokojniejsza w trakcie matury ustnej i w trakcie matury pisemnej.
Powstanie świata. Jako pierwszy powstał chaos. Potem wyłoniła się z niego para bogów. Uranos, niebo oraz Gaja, ziemia. Ich potomstwem byli tytani, cyklopi oraz sturency. Uranos, obawiając się cyklopów, strącił ich do tartary. Gdy Gaja usłyszała jęk cyklopów, znienawidziła swojego męża i zaczęła spiskować przeciwko niemu. Kronos, jeden z jej synów, zaatakował Uranosa i pozbawił władzy. Z krwi okaleczanego boga powstały Erinie, boginie zemsty. Uranos przepowiedział Kronosowi, że jemu też syn odbierze władzę. Nad światem władzę objął właśnie Kronos, który swoje rządy dzielił z małżonką. o imieniu Reja. Bojąc się przepowiedni, każdy swoje dziecko połykał. Gdy urodziło się szóste, Reja podała mężowi kamień zawinięty w poduszki. Potem zeszła na ziemi. Chciała w źródełku umyć ocalony niemowlę. Nie mogła nigdzie znaleźć źródełka, więc pomodliła się do Gai i uderzyła berłem o skałę.
Ze skały wypłynął strumień wody. Reja wykąpała dziecko i nadała mu imię Zeus. Udała się na kretę i zostawiła go w grocie idajskiej, w kołysce. Zeus dorastał pod opieką niw. Karmiono go mlekiem kozy Amaltei. Kiedy zwierzę złamało róg, Zeus błogosławił go i tym samym zamienił w róg oklitości, który napełniał się tym, o czym zamarzył jego właściciel. Gdy Zeus dorósł, stanął do walki z ojcem. Wcześniej poradził matce, żeby dała Kronosowi środek na wymioty. Posłuchała go. Kronos wypluł Hadesa, Posejdona, Herę, Demeter i Hestię. Walka armii Zeusa z Kronosem trwała bardzo długo i była niezwykle zacięta. W końcu Kronos poniósł porażkę i zniknął. Prometeusz i stworzenie człowieka. Człowieka stworzył Prometeusz, jeden z tytanów. Ulepił go z gliny pomieszanych z łzami oraz iskier ukradzionych z rydwanu słońca.
Dusza była z tego wykonana. Człowiek był odbiciem bogów, ale brakowało mu siły i świadomości. Prometeusz zakradł się do spichlerza ognia niebieskiego, ukradł zarzewy i zaniósł je na ziemię. Dzięki temu w domostwach ludzi zapłonęły ogniska. Tytan nauczył ludzi posługiwania się ogniem. Przekazał im też wiedzę, dzięki której mogli się rozwijać. Liczby, pismo, lekarstwa. Nie spodobało się to Zeusowi. Na jego polecenie bogowie stworzyli Pandorę, którą podesłano Prometeuszowi. Ta piękna istota miała w posadzie szczelnie zamkniętą glinianą beczkę. Prometeusz zwietrzył podstęp i odprawił ją. Przyjął ją jego brat, Epimeteusz. Mimo przestrug Epimeteusz otworzył łeczkę. W efekcie na świat wyleciały smutki, choroby i inne. Trudne doświadczenia. Prometeusz postanowił się zemścić. Zabił wołu i podzielił go na dwie części. Jedna część składała się z mięsa owiniętego skórą, druga z kości okrytych tłuszczem.
Potem zwrócił się do Zeusa oznajmiając, że ta część, którą wybierze, będzie odtąd składana Bogom. Zeus dał się nabrać, wybrał tę drugą część. Za karę Bóg kazał Prometeusza przykuć do skały Kaukazu i odtąd co dzień zgłodniały orzeł. Wyjadał tytanowi wątrobę, która wciąż odrastała. Odyseusz. Król Itaki odznaczał się pomysłowością, sprytem, przebiegłością. To dzięki jego pomysłowi Grecy wygrali długą i zaciekłą wojnę wywołaną przez Parysa. Drewniany koń wypełniony greckimi żołnierzami, postawiony pod troją i wniesiony przez niczego nieświadomych trojanczyków do miasta. To był właśnie pomysł Odyseusza. Po zwycięstwie Odyseusz ruszył w podróż do domu, do swojej żony Penelopy i syna Telemacha. Bardzo za nimi tęsknił. W czasie żeglugi statki Odyseusza przybyły do urodzajnej ziemi. Była ona własnością cyklopów, olbrzymów o jednym oku. Najważniejszym wśród nich był Polifem, który ich uwięził i postanowił pożreć.
Odyseusz przedstawił mu się jako nikt, napoił go winem, a potem oślepił rozżarzonym drewnem. Potem przywiązał siebie i swoich kompanów pod brzuchami baranów i w ten sposób dotarł bezpiecznie do statków. Odbijając od brzegu, krzyknął do Polifema, kim naprawdę jest. Wtedy cyklop zwrócił się do swojego ojca Posejdona, prosząc go, żeby zemścił się w jego imieniu na Odyseuszu. Niech nie wróci do domu, albo przynajmniej podczas powrotu niech straci swoich towarzyszy oraz niech w domu spotka go niedola. Posejdon posłuchał syna. Pełna niebezpiecznych przygód tułaczka Odyseusza trwała 10 lat. Podczas niej spotkał lajstrygonów, ludożerców. Stracił statki, pozostał mu tylko jeden. Natrafił także na czarodziejkę Kirkę. Towarzysze Odyseusza zostali zamienieni w świnie. Zawitał do kraju Kimmerczyków przy wejściu do podziemia, gdzie według Kirkę miał otrzymać od wróżbiarza Tejrezjasza wskazówki na dalsze życie.
Tejrezjesz powiedział mu, że ma płynąć tak długo, dopóki nie spotka ludu, który nie widział nigdy morza, nie wie co oznacza okręt i nie używa soli. Nawiedziły tam Odyseusza również dusze zmarłych. Potem powrócił na wyspę Kirkę, wziął zapasy, wysłuchał jej porad i ruszył dalej. Ibawem stanął w obliczu kolejnego niebezpieczeństwa. Syreny zwodziły śpiewem żeglarzy, prowadząc ich na rafy. Mądry Odyseusz kazał swoim towarzyszom zatkać. Sam tego nie zrobił, ale kazał się przywiązać do masztu. Kolejną przygodą było przepłynięcie przez ciśninę pomiędzy dwoma potworami, zcyllą i charybną. Zginęło wtedy sześciu jego towarzyszy. Dopłynęli do wyspy Słońca. Głodni zabili i zwiedli pasące się tam bydło i popłynęli dalej. Wkrótce rozszalała się burza. To był gniew Heliosa, który postanowił ukarać ludzi, którzy zwiedli jego woły. Ocalał tylko Odyseusz, który płynął na Belce przez dziewięć dni.
Na wpół żywego fale wyrzuciły go na brzeg wyspy Ogigi. Tam pod opieką zakochanej w nim nimfy Kalipso spędził wiele błogich lat. W ósmym roku pobytu pojawił się Hermes i kazał mu wracać. Kalipso nie śmiała protestować. Odyseusz zbudował traptwę i ruszył w dalszą podróż. Dostrzegł go Posejdon, który wzburzył morze. Wyczerpany Odyseusz wylądował na jakimś wybrzeży. Obudził go śmiech dziewcząt. To była królewna Nauzyka z dworkami. Okazało się, że znajdował się na wyspie Scheria, którą zamieszkiwali Faakowie, będący doskonałymi żeglarzami. W czasie uczty poprosili ich o statek. Gdy Odyseusz zasnął, przetransportowali go śpiącego do Itaki. Po przebudzeniu ujrzał Atenę, która powiedziała mu, że o rękę Penelopy. . . Starają się kolejni zalotnicy. Wierna żona ma coraz mniej sił, żeby im się opierać.
Zwodzi ich, mówi, że nie wyjdzie za mąż, póki nie uszyje szaty pośmiertnej dla ojca. W nocy pruje to, co w dzień uszyje. Atena powiedziała Odyseuszowi, że musi postępować ostrożnie. Przemieniła go w zawiedzonego żebraka. Wziął kostur i ruszył w stronę domu. Nikt go nie poznał po drodze. Gdy stanął na dziedzińcu swojego pałacu, podbiegł do niego. Argos, stary, zmęczony pies, spoczywający na kupie gnoju. Poznał swojego pana po głosie. Wędrowiec wszedł do pałacu i zobaczył zalotników. Na zajutrz odbył się turniej o rękę Penelopy. Chodziło o to, żeby tak strzelić z łuku, aby strzała przeszła przez otwory wszystkich toporów ustawionych w rzędzie. Tej trudniej sztuki dokonał tylko Odyseusz. Po zwycięskim strzale został przywrócony mu poprzedni wygląd. Wtedy dokonał zemsty na zalotnikach. bo zabijał ich wszystkich. Do sali przyszła Penelopa.
Początkowo Odyseusz wydawał jej się obcym człowiekiem, ale wkrótce to uczucie minęło. Znowu byli razem. Jednak po jakimś czasie Odyseusz wyruszył na kolejną wyprawę. Powrócił po latach, osiadł na stałe i czekał na śmierć, która miała do niej wyjść z morza. Orfeusz i Eurydyka Orfeusz był śpiewakiem, królem tracji. Grał przepięknie na lutni, a jego melodie miały wielką moc. Wpływały na zachowanie przyrody, ludzi, bogów. Miał żonę Eurydykę, nimfę niezwykłej piękności. Któregoś razu zobaczył ją Arystajos i zakochał się od pierwszego wejrzenia. Zaczął ją gonić. Podczas ucieczki Eurydyka została ukąszona przez żmiję i zmarła. Orfeusz był zrozpaczony. Chciał za wszelką cenę odzyskać żonę. Zszedł do Hadesu i jego muzyka pozwoliła mu zyskać przychylność Harona, Cerbera, Eryń i nawet Hadesa, który zgodził mu się ją zwrócić. Był tylko jeden warunek.
Podczas powrotu z Eurydyką, którą odprowadzał Hermes, Orfeusz nie mógł ani raz odwrócić się, żeby spojrzeć na swoją małżonkę. Niestety. . . Gdy już prawie byli na górze, stęskniony śpiewak spojrzał na żonę i wtedy właśnie utracił ją na zawsze. Zrozpaczony wrócił do tracji. Tam któregoś razu został rozszarpany przez menadyn, trzcielki Dionizosa. Muzy pozbierały jego członki i pogrzebały u podnóża Olimpy. Herakles, czyli inaczej Herkules, był synem Zeusa i Alkmeny. Jako dziecko zabił dwa węże, które nasłała na niego Hera. Bogini niebios i płodności nienawidziła. i prześladowała go przez całe jego życie. Nie miał zamiłowania do książek, uwielbiał uczyć się rzemiosła wojennego. Któregoś razu w porywie gniewu zabił swojego pedagoga, amfitrion. Mąż Alkmeny wygnał go z domu i kazał paść owce w górach. Dorastając, robił się coraz większy i silniejszy.
Gdy wybuchła wojna, Herakles dzielnie walczył dla króla Teb. Ten w nagrodę dał mu swoją córkę za żonę. Przez kilka lat Herakles prowadził spokojne życie, jednak pewnego razu w napadzie szału zabił swoją żonę oraz dzieci. Chcąc odpokutować te zbrodnie, udał się do wyroczni delfickiej, która kazała mu zaciągnąć się na służbę do króla Eurysteusa i pozostawać do jego dyspozycji, dopóki nie wykona dwunastu prac. Eurysteusz zlecił mu dwanaście następujących prac. Zdobyć skórę lwa z nemei. zdobyć hydrę lernejską, sprowadzić do Myken łanie ceryntejską, oczyścić stajniał Giasza, przepędzić rój ptaków pod Stymphalos, sprowadzić byka kretyńskiego, przeprowadzić klacze króla Diomedesa, zdobyć pas Hipolity, sprowadzić woły Geryona, zdobyć złote jabłka pilnowane przez hesperydy, sprowadzić Cerbera. Po wypełnieniu pokuty Herakles postanowił ożenić się po raz drugi. Stanął do zawodów uczniczych, w których nagrodą była ręka córki króla.
Wygrał je, ale bracia królewny nie chcieli oddać mu siostry, ponieważ bali się jego napadów szału. Herakles wpadł w gniew i zabił jednego z nich. Bogowie za karę sprowadzili na niego niemoc. Poszedł do Pyci, żeby się poradzić. Gdy spotkał się z obojętnością, wściekły splądrował w świątynię. Bogowi postanowili oddać go na trzyletnią służbę do królowej Omfali. Na jej dworze Heros musiał przybrać kobiece szaty i wykonywać kobiece pracę. Po trzech latach ruszył w drogę. Znowu żył po swojemu, walcząc. W końcu ożenił się z królową Dejanirą, z którą wędrował w poszukiwaniu miejsca, gdzie mogliby się osiedlić na stałe i zbudować własny dom. Któregoś razu spotkali centaura Nessosa. Ten porwał Dejanirę, ale Herakles go zabił.
Gdy centaur umierał, polecił Dejanirze, bardzo zazdrosnej o męża, nabrać trochę jego krwi, dzięki której zachowa miłość Heraklesa na zawsze. Jakiś czas później Dejanira postanowiła wypróbować moc krwi Nessosa. Wyprała koszulę męża, wykorzystując kroplę krwi. Gdy Herakles założył koszulę, okazało się, że krew jest zatruta bardzo groźnym jadem. Heroses zginął w wielkich męczarniach od szannego bólu. Dejanira popełniła samobójstwo z rozpaczy po stracie ukochanego. Dzieje Labdakidów teraz, czyli Edyk Antygona, ważna opowieść. Jeden z najsłynniejszych rodów mitologicznych. Wywodzi się od Labdakosa, ojca Lajosa. To właśnie od Lajosa, tybiańskiego władcy, wyszło pokolenie najnieszczęśliwszych władców. Wyrocznia ostrzegła króla, że zginie z ręki własnego syna, który ożeni się z jego żoną, a własną matką Jokastą. Gdy urodził się chłopiec, przekuto mu stopy i wyrzucono w górach. Znaleźli go pasterze i zawieźli do Koryntu.
Na wychowanie wzięła go do siebie królowa. Chłopca nazwano Edypem, co oznacza człowiek o spuchniętych nogach. Edyp był nieszczęśliwy, nazywano go podrzutkiem. Pewnego razu postanowił udać się do wyroczni, chcąc poznać swoją przeszłość. Tam usłyszał przestrowie. Nie wracaj do ojczyzny, bo zabijesz ojca i ożenisz się z matką. Chłopak był pewny, że chodzi o ludzi, którzy wychowali go w Koryncie, więc ruszył w innym kierunku. W czasie wędrówki nastąpł się na mężczyznę otoczonego dworzanami. Doszło pomiędzy nimi do wujki, w trakcie której Edyp zabił przeciwników. Dotarłszy do teb, dowiedział się, że pojawił się tam niebezpieczny potwór Sfinks. który porywa ludzi i zrzuca ich w przepaść. Jedyny sposób na pozbycie się go, to przedstawienie poprawnej odpowiedzi na zagadkę, którą zadał im Sphinx. Brzmiała ona tak.
Co to za zwierzę obdarzone głosem, które z rana chodzi na czworaka, w południe na dwóch nogach, a wieczorem na trzech? Creon, władca teb przedniego króla Laiosa, ktoś zamordował. Ogłosił, że ten kto odpowie na to pytanie zostanie nowym królem i ożeni się z Jokastą, wdową Polajosi. Edyp odpowiedział poprawnie na zagadkę mówiąc, że chodzi tu o człowieka. Sfinks rzucił się w przepaść. Kron przekazał władzę Edypowi, a Jokasta stała się jego żoną. Mieli czworo dzieci. Polinika, Eteoklesa, Antygona oraz Ismenę. W końcu okazało się, że nad rodziną Edypa wisi klątwa bogów. Teby zaczęły nawiedzać różne klęski. W końcu wyzwano Tejrezjasza, ślepego wieszcza. Wtedy Edyp dowiedział się strasznej prawdy o sobie. Klęski są spowodowane tym, że jakiś czas temu zawiół swojego ojca i ożenił się z własną matką.
Okazało się, że ten mężczyzna, którego kiedyś zawiół w bójce, to był Lajos, jego ojciec. Jokasta była żoną Lajosa, więc jego matką. Zdróż go Panie! Edyp wypuł sobie oczy i ruszył na Włóczęgę. Polinik i Eteokles ustalili pomiędzy sobą, że będą rządzić Tebami na zmianę, co roku wymieniając się funkcją władcy. Eteokles nie chciał jednak po roku odstąpić strony bratu, więc Polinik wyjechał do Argos. Tam ożenił się z córką króla Androsa, namówił teścia do ataku na Teby. Doszło do starcia. Bracia zginęli w bratobójczej walce. Władzę przejął ponownie kron. Uznał, że Polinik to zdrajca i zakazał jego pochówku. Ten zakaz złamała Antygona, siostra Polinika oraz córka Edypa, przez co została skazana przez Creona na śmierć. Kolejna historia. Iazon i Medea.
Iazon poznał Medea, czarodziejkę, na dworze króla Aiestesa, gdzie przybył po Złote Runo, wyprawa Argonautów. Zakochana w nim kobieta dała mu cudowny balsam, dzięki któremu wykonał. . . trudne zadanie. Później, kiedy wrócili do Jolko z rodzinnego miasta Jazona, cudownie odmłodziła jego ojca Ajzona. Córki Peljasa, brata Ajzona, poprosiły Medea, żeby w podobny sposób odmłodziła ich ojca. Kiedy czarodziejka dowiedziała się, że Peljas wyrządził dużo krzywd rodzinie Jazona, przede wszystkim strącił Ajzona z tronu, postanowiła się zemścić. Podczas pozorowanego procesu odmłodzania dodała niewłaściwych ziół i poprosiła córki Peliasa, aby zabiły ojca i rozkawałkowały jego ciało. Kiedy prawda wyszła na jaw, córki wpadły w rozpacz i wszyscy odwrócili się od Jazona i Medei. Para musiała więc uciekać z Jorkos. Któregoś razu zawędrowali do Koryntu na dwór króla Kreona. Tam Jazon zakochał się w krełdzie ślitnej córce. władzy Koryntu.
W końcu oświadczył Medei, że zamierza ożenić się z Kreuzą. Kreuza działała na niego kojąco, a Medei się bał. Medea zachowała spokój, powiedziała, że będzie dobrze go wspominać. Wręczyła Kreuzie podarunek ślubny, piękną szatę. Na zajutrz narzeczona jazona założyła szatę. Okazało się, że to był podstęp. Zatruta szata przywarła do ciała dziewczyny i zaczęła parzyć. Kreuza zmarła w wielkich męczarniach. Potem Medea zabiła własne dzieci i uciekła do Aten. Dalsze losy Jazona nie są znane. Dedal i Icar Dedal był Ateńczykiem, architektem, wynalazcą, artystą. Między innymi wybudował labirynt dla króla Minosa. Trzymano w nim Minotaura. Król Minos bardzo lubił Dedala i nie chciał mu zezwolić na powrót do ojczyzny. Dedal jednak tęsknił mocno za Atenami i postanowił uciec. Sporządził dla siebie i swojego syna Ikara wielkie skrzydła z piór ptasik sklejonych woskiem.
Przed podróżą ojciec przestrzegł syna przed lotem zbyt wysokim, słońce mogłoby stopić skrzydła oraz zbyt niskim, pióra mogłyby nasiąknąć wilgocią. Ruszyli w drogę. Minęli Samos, Paros i Delos. Ikar podekscytowany lotem zapomniał o przestrogach ojca i zaczął się wzbijać coraz wyżej. Słońce stopiło wosk. i pióra zaczęły spadać. W końcu Ikary runął na ziemi i zginął. Wyspę, na której stracił życie, nazwano Ikarią. Dedal udał się do Sycylii, gdzie został budowniczym na dworze tamtejszego króla. Kilka lat później na Sycylię przybył król Minos ze swoją flotą, żeby odzyskać Dedala. Zginął jednak podczas walk. Dedal dożył późnej starości. Wojna trojańska. Na weselu księcia Tesalskiego, Peleusa oraz boginki Tetydy. pojawiła się Eris, bogini niezgody. Była zła, ponieważ nie dostała zaproszenia na uroczystość. Chciała się zemścić.
Rzuciła na stół złote jabłko z napisem dla najpiękniejszej, co wywołało wielkie zamieszanie. Obecne boginie zaczęły się między sobą kłócić. Najgłośniejsze były Hera, Athena i Afrodyta. Zeus postanowił zakończyć spór i kazał młodemu pasterzowi, Parysowi, rozstrzygnąć, która z trzech bogin jest najpiękniejsza. Boginię chcąc go pozyskać obiecywały mu wspaniałe rzeczy. Przekonała go Afrodyta, która obiecała mu Helenę, spartańską królewnę, najpiękniejszą kobietę na świecie. Pasterz oddał jabłko bogini miłości. Jakiś czas później Parys zwyciężył w zawodach podczas trojańskich publicznych igrzysk. Wtedy rozpoznano go jako króla Priama. Kilka dni przed urodzeniem Hekabe, jego matka, miała sen, śniło jej się. że urodziła płonący kawałek drewna. Uznano to za wróżbę oznaczającą, że jej syn stanie się przyczyną zagłady królestwa i porzucono go w wąwozie góry Ida. Znalazł go jeden z pasterzy i wziął do siebie na wychowanie.
Przez ten cały czas Parys żył w nieświadomości, jakie jest jego pochodzenie. Zapomniano o złej wróżbie i przyjęto na dwór. Parys ruszył do Sparty po Helenę. Tam został serdecznie przyjęty. Ale kiedy uciekł w nocy potajemnie z córką Menelaosa, wsparcie zawrzało. Dla Greków oznaczało to początek wojny. Dowódcą greckich wojsk został Agamemnon, brat Menelaosa. Ruszono do Troji. Paryz nie chciał oddać Heleny, dlatego wszczęto wojnę, która trwała 10 lat. W 10 roku doszło do słynnych potyczek. Trojańczyk Hektor zabił Patroplosa, przyjaciela. . . Achillesa i obdarł jego zwłoki ze skóry. Potem rozwścieczony Achilles zabił Hektora i okrył hańbą jego ciało w lupu je zarydwanym. Wkrótce zginął sam Achilles, ugodzony śmiertelnie w stopę przez Parysa. Poniósł śmierć także Parys, a Helena wyszła za mąż za jego brata Dalifoba.
Któregoś razu Diomedes i Odyseusz zakradli się do świątyni Anteny, żeby wykraść. . . cudowny posąg tej bogini, dopóty był na miejscu, dopóty Trojan nie mogła być pokonana. W tym przedsięwzięciu pomogła im Helena. Wojna została ostatecznie wygrana przez Greków za pomocą podstępu. Parę dni po wykradzeniu posągu Grecy odjechali. Uradowani Trojanie dostrzegli wielkiego drewnianego konia. Wbrew przestrowom kapłana, Laokona oraz Kasandry wprowadzili go do miasta. W nocy z tej drewnianej konstrukcji wyszło 12 Greków z Odyseuszem na czele, którzy dokonali rzezi na Trojańczykach. Menelaus odnalazł Helenę. Początkowo chciał ją zabić, ale w końcu miłość do niej zwyciężyła. Cyzyf. Cyzyf, ulubieniec Bogu, były król Koryntu. Zgubiła go słabość do klotyk. Gdy wracał z Olimpu, dzielił się z innymi usłyszanymi na ucztach wieściami.
Pewnego razu zdradził coś, co było niezwykle ważne dla Zeusa. Bóg się rozgniewał i wysłał do Syzyfa Tanatosa. Syzyf zastawił na Boga śmierci pułapkę i uwięził go. W efekcie ludzie przestali umierać. Hades poskarżył się Zeusowi. Wysłano Aresa, żeby uwolnił Tanatosa. Syzyf umierając polecił żonie, aby go nie pochowała. Dzięki temu nie mógł wejść do Hadesu. Błąkał się nad brzegami Styksu. Jego narzekania sprawiły, że postawiono go przed obliczem Plutona. Syzyf opowiedział mu, że jego zła żona nie sprawiła mu pogrzebu. Poruszony Pluton pozwolił mu wrócić na ziemię i ukarać małżonkę. Syzyf wykorzystał okazję i ukrył się. Żył bardzo długo, ale w końcu przypomniano sobie o nim. Przybył po niego Thanatos i zabrał do podziemia. Wymierzono mu karę. Musiał wnieść na wysoką i stromą górę ciężki głaz.
Jednak za każdym razem, gdy kamień był już niemal na szczycie, spadał na sam dół. Tak było za każdym razem, kamień zawsze spadał, gdy Syzyf był już u końca pracy. Tezeusz i Ariadna. Do Aten przybyli posłowie z Krety, wysłani przez króla Minosa. Jak co roku zażądali haraczu w postaci siedmiu dziewcząt i siedmiu chłopców. Młodzież miała zostać rzucona na pożarcie Minotaurowi, potworowi, który wyglądał jak człowiek. z głową byka. Minotaur Syn Pazyfaę i Posejdona mieszkał w labiryncie imponującej budowli o wielu pomieszczeniach, w której każdy się głupił. Tezeusz zgłosił się na ochotnika i popłynął na kretę zabić okrutnego potwora. Zjawiwszy się na dworze Minosa, zwrócił uwagę Ariadny, córki króla. Księżniczka zakochała się w nim. Zanim Tezeusz wszedł do labiryntu, wręczyła mu kłębek nici. Teraz jeden koniec przywiązał do wyjścia.
a drugi trzymał w dłoniach. Idąc przez siebie, cały czas miał połączenie z wejściem. Dzięki temu wiedział, jak wrócić. Zabił minotaura i razem z Ariadną odpłynął z krety. Kochali się bardzo, pisze Parandowski. Coś jednak musiało się po drodze odmienić, gdyż Tezeusz kazał wynieść śpiącą Ariadnę i zostawić ją na wyspie Naxos. Gdy dziewczyna obudziła się, była przerażona. Nie wiedziała, gdzie jest, chciała odnaleźć Tyzeusza, zatęskniła za domem. W pewnym momencie stanął przed nią Dionizos, bóg wina i powiedział, że chce się z nią ożenić. Krótce odbył się ślub Demeter i Kora Persefona. Demeter zostawiła Korę, swoją córkę, na łące. Przedtem zabroniła jej zrywać narcyzów, które były poświęcone podziemnym bóstwom. Kora była posłuszna, miała więc zamiar uszanować wolę matki. W pewnym momencie na łące pojawił się przepiękny kwiat. Zachwycona kora zerwała go.
Wtedy z ziemi wyłonił się Hades, bóg podziemia i porwał dziewczynę. Zrozpaczona, Demeter próbowała odnaleźć zaginioną córkę. Gdy dowiedziała się prawdy, rzuciła klątwę na ziemię, która przestała wydawać plony, a potem zniknęła. Zeus próbował ją przebłagać. W końcu kazał Hadesowi zwrócić korę. Król piekieł spełnił polecenie, pisał Parandowski, lecz rozstając się z Persefoną, podał jej jabłko granatu, a ona zjadła kilka ziarnek, nie wiedząc, że ta odrobina wiąże ją na zawsze z państwem cieniów. Od tej pory musiała wracać do Hadesa, co trzy miesiące był jej mężem. Gdy Kora opuszczała podziemie, Demetry była szczęśliwa, nastawała wiosna. Gdy Kora wracała do Hadesa, przychodziła jesień, a potem zima. W ten sposób ukształtował się cykl przyrodniczy wyrażający się w regularnych zmianach pór roku. I tu właśnie widzimy funkcję poznawczą mitów, czyli opisują świat.
Spójrzmy na tabelę z bogami, boginiami, boginkami, muzami greckimi. Ona nam uporządkuje wiedzę związaną z postaciami mitologicznymi. Bogowie, Zeus, inaczej Jowisz, najważniejszy z bogów, władca nieba i ziemi, atrybuty. piorun. Hades, pluton, bóg podziemnego świata zmarłych. Atrybuty berło, klucze. Posejdon, inaczej Neptun, bóg mórz, rzek, jezior, żeglarzy, rybachów. Trójząb jako atrybut. Apollo, najpiękniejszy z bogów, bóg muzyki, poezji, wróżbiarstwa, zwierzchnik, mus. Występował z mirą. Dionizos, bóg wina, rozkoszy, wiosny, gałąź winorośli. jako jego atrybut. Eros, amor, bóg miłości, pożądania seksualnego, łuk, strzały. Hermes, inaczej Merkury, posłaniec bogów, bóg dróg, podróżnych, pasterzy, złodziei. Kaduceusz, czyli laska opleciona dwoma wężami. Ares, Mars, bóg wojny, okrucieństwa, przemocy, miecz, tarcza, zbroja. Hephaistos, inaczej wulkan, najpracowitszy z bogów, bóg ognia, kowal, młot kowadu. Boginie Gaja, inaczej Terra, jedno z najstarszych bóstw, ziemia matka, bogini łodności i macierzyństwa.
Artemida, Diana, bogini łowów, zwierząt, lasów, wielka łowczyni. Jej atrybut to łuk i strzały. Atena, Minerva, bogini mądrości, sprawiedliwej wojny, sztuki miast. Włócznia, tarcza łuk, jako atrybuty. Afrodyta, inaczej Wenus, najpiękniejsza z bogiń. Bogini miłości, pożądania, piękna. Rydwan zaprzężony w gołębie, mirt, róża. Demeter, inaczej Ceres, bogini urodzaju, rolnictwa. Złot sierp, głos pszenicy, kosz owoców. To były jej atrybuty. Nike, bogini zwycięstwa, opiekunka wojowników i sportowców. Skrzydła, gałązka oliwna. Persefona, inaczej prozerpina. Żona Hadesa, bogini świata podziemnego. Głos, maki, owoc. Hera, Junona, bogini niebios i płodności, patronka macierzyństwa. I to są pawie, owoce granatu. Hestia, bogini ogniska domowego, pochodnia, ognisko. Nemesis, bogini zemsty, mścicielka, zbrodni, koło. Inne ciekawe postaci, nimfy, bogini niższego rzędu, piękne młode kobiety. Najsłabniejsze to Eurydyka, Dafne, Echokalipso. Parkin, bogini losu.
przątki ludzkiego losu, czyli sobie przędły ten los. Eumenidy, Erynie, boginie zemsty, uosobienia wyrzutów sumienia. Muzy, Kaliope, muza poezji, Melpomena, muza tragedii, Clio, muza historii, Erato, muza poezji miłosnej, Talia, muza komedii, Euterpe, muza poezji lirycznej, Polichymia, muza poezji sakralnej, Urania, muza astronomii. Terepsy Chora, muza tańca i pieśni kuralnej. Warto znać też Niobę, czyli matkę, czternaściorga dzieci, które zginęły na jej oczach, zamieniona w skałę, córka Tantala, czy Kassandrę, wieszczkę, córkę Priama oraz Minotaura, człowieka byka, syna Minosa, króla Krety, został zabity przez Tezeusza. Bardzo Ci dziękuję za nasze dzisiejsze mitologiczne spotkanie. Mnie aż boli gardło. Mam nadzieję, że ten film uporządkował Twoją wiedzę i Ci najzwyczajniej w świecie pomógł. A jeżeli wsparcia przedmaturalnego jeszcze potrzebujesz, przypominam notatki do matury. pl i kurs, w którym jestem, odpowiadam, pomagam.
Staram się także publikować regularnie na Instagramie, więc odwiedź mnie tam i do maturki idźmy razem. Buziaki i do zobaczenia w kolejnych materiałach. Pa!.
S K R Y B O T
Skrybot. 2023, Video transcriptions from YouTube
By visiting or using our website, you agree that our website or the websites of our partners may use cookies to store information for the purpose of delivering better, faster, and more secure services, as well as for marketing purposes.