VIDEO TRANSCRIPTION
Nauka. To Lubię
Po tym filmie przestaniecie słodzić
Description generated by Skrybot
No description has been generated for this video.
Transcription generated by Skrybot
Jest szereg badań prowadzonych nie tylko na zwierzętach, z których wynika, że cukier uzależnia tak jak narkotyki. Osoby, które dwa razy dziennie piją napój słodzony, mają o ponad 25% większe szanse na zachorowanie na cukrzycę typu drugiego, niż osoby, które takich napojów nie piją. Jednym z największych źródeł cukru są fitpłatki śniadajowe. Cukier dodawany jest nawet do produktów mięsnych, można go znaleźć w kiełbaskach czy w pasztetach. Czy to prawda, że cukier to jedna z najbardziej zabójczych i uzależniających substancji, do jakich mamy dostęp? O cukrze sporo w ostatnich dniach się mówiło, ale nie w kontekście zdrowia, tylko dostępności i ceny. Ja postanowiłem sprawdzić, czy cukier jest aż tak szkodliwy, jak niektórzy mówią. Szczerze mówiąc jest gorzej niż myślałem.
Statystyczny Polak rocznie zjada ponad 50 kg cukru, czyli tygodniowo kilogram. Tyle. Cukier jest dosypywany do 3-4 produktów z naszych sklepowych półek, a w takich produktach jak np. jogurty, w tym te z dopiskiem light, jest go na jednostkę objętości więcej niż w Coca-Coli. Dosładzane i to w dużych ilościach są także tzw. produkty ekologiczne. Produkty ekologiczne wcale nie znaczy, że to jest produkt zdrowy, warto o tym zawsze pamiętać. Jednym z największych źródeł cukru są fit płatki śniadaniowe. W 100 g płatków śniadaniowych może być nawet od 6 do 7 łyżeczek cukru. Zwróćcie na moje konto instagramowe, tam zamieściłem ile cukru zawierają najbardziej popularne produkty spożywcze. Można się mocno zdziwić.
Cukier dodawany jest nawet do produktów mięsnych, można go znaleźć w kiełbaskach czy w pasztetach. W efekcie cukru spożywamy coraz więcej, choć kupujemy go coraz mniej. Uzależnione od cukru są już nawet małe dzieci, a tymi, którzy najczęściej za tym stoją, są ich rodzice. Ewolucja tak nas skonstruowała, że pewne czynności korzystne z punktu widzenia jednostki, ale także gatunku są premiowane. Dopremiowanie oznacza odczuwanie przyjemności. Gdy coś robimy, w mózgu uwalniana jest dopamina i czujemy się dobrze, błogo. Ale to tylko pierwszy krok. Bo z każdą taką sytuacją w mózgu pojawia się wyraźniejsze skojarzenie, co tą błogość czy przyjemność dostarczyło, co za nią stoi. I co za tym idzie? Z tym się wiąże chęć powtórzenia tych doznań. Taki mechanizm działa np.
wtedy, gdy jemy cukier. Słodki smak to zapowiedź dostarczenia mózgowi energii. Inne smaki, takie jak gorzki czy kwaśne, często mają produkty zepsute albo szkodliwe. Nie znaczy to, że takich smaków nie lubimy. Znaczy to, że mózg nie premiuje, nie włącza tzw. układu nagrody, gdy je spożywamy. Układ nagrody włączany jest także, gdy czujemy na języku albo widzimy coś, co będzie miało smak słony. O tym zrobię kiedyś osobny film. Ale z tego samego powodu sól, tak jak cukier, są substancjami uzależniającymi. Przemysł spożywczy z tego korzysta, więc dosypuje cukier wszędzie, gdzie się da. Bo wie, że nam klientom, czy właściwie nam konsumentom bardzo się to podoba. Nawet nie mamy świadomości tego mechanizmu.
Nie mamy świadomości, że w naszej ulubionej np. wędlinie albo serze jest bardzo dużo cukru. I tutaj działa kolejny stary jak świat, a przynajmniej stary jak człowiek, mechanizm. Mechanizm adaptacji. Po to, aby odczuwać przyjemność na tym samym poziomie, bodziec, który ją wywołuje, musi z czasem być coraz mocniejszy. I choć cukru kupujemy coraz mniej, spożywamy go coraz więcej. Bo coraz więcej jest go w produktach, które jemy, w żywności produkowanej, mocno przetworzonej, którą kupujemy. Jest szereg badań prowadzonych nie tylko na zwierzętach, z których wynika, że cukier uzależnia tak jak narkotyki. W licznych eksperymentach, na gryzoniach wykazano, że cukier uzależnia nawet bardziej niż kokaina.
Oraz, że brak dostępu do cukru kogoś, kto już jest uzależniony, daje dokładnie takie same reakcje, czy takie same efekty, jak brak dostępu do narkotyków, jak osoby na narkotykowym głodzie. Czyli mam tutaj na myśli rozdrażnienie, niepokój, problemy z koncentracją i zapamiętywaniem informacji. O zapamiętywaniu jeszcze powiem za chwilkę. Jeden z takich eksperymentów został wykonany na Uniwersytecie w Princeton przez doktora Carlo Calantaniego, neurobiologa. Link do tego eksperymentu znajdziecie w opisie do tego filmu. Naukowiec pokazał, że z czasem zmniejsza się liczba tak zwanych neuronów hamujących, a coraz szybsze szlaki, czy szersze w zasadzie szlaki nerwowe w układzie nagrody, dopominają się o więcej i więcej. Mam tutaj na myśli np. neuroprzekaźniki GABA, neuroprzekaźniki, które zmniejszają chęć do sięgania po więcej.
I wpadamy w zasadzie w błędne koło, bo tak, napoje czy potrawy słodzone nie zaspokajają głodu. One w pewnym sensie wzmagają chęć sięgnięcia po więcej. Tym bardziej i to także wykazano naukowo, że bogata w cukier dieta zmienia smak, zmienia wrażliwość kubków smakowych. W skrócie, gdy jesz dużo cukru potrawy bez cukru przestają ci smakować. Na naukatolubie. pl znajdziecie artykuły m. in. od otyłości. W najbliższej przyszłości zrobię o tym też film, ale zachęcam was do przeczytania tego już teraz. Żeby jednak nie była aż tak pesymistycznie opowiem o innych badaniach. Na Uniwersytecie McQuire w Sydney w Australii przeprowadzono eksperyment, z którego wynikało, że osoby, których dieta była bogata w cukry miały zaburzony mechanizm sytości i głodu.
Wykazywały one chęć jedzenia nawet gdy były syte. Ale, i to jest dobra wiadomość, osoby, których dieta była uboga w cukier nie odczuwały potrzeby czy chęci do jadania. Na Uniwersytecie Kalifornijskim przeprowadzono eksperyment, z którego wynikało, że odstawienie cukru albo mocne ograniczenie go pozwala w dużym stopniu odwrócić zmiany, jakie cukier powodował w mózgu czy w receptorach. Bardzo pomocne w tym są produkty, których jedzenie pobudza tworzenie nowych połączeń w mózgu. Z kolei w Szpitalu Uniwersyteckim Charity w Berlinie wykazano, że niekorzystne zmiany powodowane przez nadmiar cukru można zniwelować uprawiając ćwiczenia fizyczne, mając aktywne fizycznie życie. Te publikacje do tych eksperymentów także znajdziecie w opisie tego filmu. Cukier oczywiście kojarzy się z białą substancją, którą dodajemy do herbaty albo do ciasta.
Ta biała substancja to sacharoza, a z chemicznego punktu widzenia jest ona tylko jednym z wielu rodzajów cukrów, czyli węglowodanów. One są dla nas źródłem energii, znaczy źródłem i nośnikiem energii, bez którego nie jesteśmy w stanie funkcjonować. I to jest ok, to jest naturalne, pod warunkiem, że cukru nie mamy w diecie za dużo i pod warunkiem, że dostarczamy go z produktami czy w produktach, które naturalnie go zawierają. Spożywanie czystego cukru jest jak przyłożenie zapalonej zapałki do kartki papieru. Chwilowo mamy dużo ognia, ale za chwilę zostaje z niej sam popiół. Takie duże skoki czy wahania poziomu cukru we krwi są bardzo niekorzystne.
I tutaj najgorszą robotą robi robotę, robi fruktoza, otrzymywana na przykład z kukurydzy, którą znajdziecie na etykietach produktów jako syrop glukozowo-fruktozowy. Jest tani i poprawia smak, czyli ma same zalety z punktu widzenia producenta żywności. Z fruktozą potrafią radzić sobie tylko komórki w wątrobie, podczas gdy z glukozą wszystkie komórki naszego ciała. W owocach także jest fruktoza, ale po pierwsze stosunkowo niewielkich ilościach, a po drugie w owocach są także inne substancje, na przykład błonnik, które powodują, że uwalnianie tego cukru czy przyswajanie jest bardzo spowalniane. Co się dzieje, gdy cukru spożywamy za dużo? Znacząco zwiększamy ryzyko wystąpienia cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i otyłości.
Osoby, które dwa razy dziennie piją napój słodzony mają o ponad 25% większe szanse na zachorowanie na cukrzycę typu drugiego, niż osoby, które takich napojów nie piją. Cukier zwiększa też prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych nowotworów, a to dopiero początek długiej listy. Według Światowej Organizacji Zdrowia jedna czwarta ludzkiej populacji, czyli około 2 miliardów ludzi ma nadwagę, a kilkanaście procent, czyli kilkaset milionów ludzi jest otyłych. W Polsce te statystyki wyglądają jeszcze gorzej. Nadwagę ma 3 na 5 Polaków, a 25% naszego społeczeństwa cierpi na otyłość. Znaczny procent z powodu nadmiaru cukru, który producenci dodają do żywności. W opisie do tego filmu znajdziecie raport, który o tym mówi.
Nadmiar cukru powoduje nie tylko nadwagę, ale cały szereg schorzeń czy dolegliwości, na przykład próchnice, która jest głównym powodem utraty zębów i szczególnie mocno dotyka dzieci, które regularnie piją słodzone napoje albo podjadają słodkie przekąski. Nadmierne spożycie cukru zasadniczo zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca, a to dzisiaj główna przyczyna zgonów na świecie, w dużej mierze z powodu tego, że tak masowo nadużywamy cukru. Duże stężenie glukozy uszkadza naczynia krwionośne, także te w mózgu, oraz powoduje nadmierne wydzielanie niektórych hormonów, na przykład androgenów, a to powoduje między innymi zmiany skórne, w tym trądzikowe, i to dotyczy szczególnie osób młodych. Nadmiar cukru powoduje także spowalnianie funkcji poznawczych w mózgu, utrudnia koncentrację i powoduje kłopoty z pamięcią oraz powoduje nadpobudliwość.
Istnieją badania, które wiążą nadmiar glukozy z zaburzeniami koordynacji czy motoryki u dzieci, a powodem tego stanu rzeczy jest to, że nadmiar cukru zaburza produkcję neuroprzekaźników, czyli tych związków, które są odpowiedzialne za przekazywanie informacji czy impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi. W eksperymentach na gryzoniach wykazano ponad wszelką wątpliwość, że cukier zmienia sposób działania przynajmniej kilkuset genów w komórkach mózgu, w tym genów odpowiedzialnych za procesy metaboliczne, za stany zapalne, oraz tych, które są związane z komunikacją pomiędzy komórkami nerwowymi. Ponadto cukier zaburza wchłanianie szeregu minerałów i związków, które są organizmowi potrzebne, a tym samym zaburza wiele procesów na poziomie komórkowym. Tę listę można by ciągnąć dalej, chociażby o zaburzenia w funkcjonowaniu układu odporności.
Patrząc globalnie cukier jest jedną z najbardziej szkodliwych i najbardziej uzależniających substancji jakie znamy. Z raportu jaki znajdziecie w opisie do tego filmu wynika, że nadmierne spożywanie cukru, otyłość i związane z tym konsekwencje zdrowotne mogą oznaczać dla przeciętnego Polaka skrócenie życia o kilkanaście lat. Nauka. to. lubie nie tylko na Facebooku, YouTube, zerkajcie na wszystkie nasze inne profile, na stronę naukatolubie. pl, na Instagrama, na LinkedIna czy na Twittera. Dziękuję bardzo za uwagę. .
S K R Y B O T
Skrybot. 2023, Video transcriptions from YouTube
By visiting or using our website, you agree that our website or the websites of our partners may use cookies to store information for the purpose of delivering better, faster, and more secure services, as well as for marketing purposes.